کاربرد شربت های سینه در بیمار های ریوی

سرفه تنها عامل دفاعی برای خروج ترشحات و اجسام خارجی از مجاری تنفسی می باشد ، اگر چه که عوامل کمکی دیگری نیز همانند رفلکس تهوع ، مژکهای تنفسی و ماکروفاژهای آلوئولی نیز وجود دارند .

گیرنده های حسی در میان مژکهای تنفسی جایگزین شده و نسبت به محرکهای شیمیایی و مکانیکی حساسند و سپس تحریکات از راه عصب واگ به مرکز سرفه در پل مغزی و ساقه فوقانی مغز منتقل و سپس از راه وابران واگ و فرنیک به حنجره و عضلات بین دنده ای و دیافراگم و عضلات جدار شکم منتقل شده و باعث سرفه می شود .

سرفه با یک دم سریع و کوتاه آغاز می شود و سپس گلوت بسته شده حجم زیادی از هوا وارد ریه می شود و در فاز بازدمی انقباض شدید عضلات سبب افزایش فشار و باز شدن ناگهانی گلوت و ایجاد سرفه می شود .

نتیجه اینکه : سرفه یک مکانیسم یا رفلکس حفاظتی ریه در برابر مواد محرک و موارد خارجی می باشد و توقف کامل آن جایز نیست اما سرفه های شدید و مزاحم که تحریکی بدون خلط بوده می تواند توسط بعضی از داروهای ضد سرفه که اشاره خواهد شد تضعیف گردد . اما جهت سرفه های همراه با دفع خلط را نبایستی داروهای ضد سرفه تجویز شونده و نیز چنانچه تشخیص این بود که سرفه همراه خلط هست ولی خروج خلط به خوبی صورت نمی گیرد ، می توان از داروهای خلط آور استفاده نمود.

 انواع شربتهای سینه

      1.  داروهای ضد سرفه عبارتند از : مخدرها (کدئین )  و دکسترومتورفان .

کدئین در سطح سیستم عصبی مرکزی و احتمالا محیطی باعث توقف سرفه می شود ولی با توجه به اینکه اثر قوی در مهار نمودن سرفه دارد ، معمولا بطور روتین بکار نمی رود . مضافا به اینکه مصرف این دارو در برونشیت مزمن ، برونشکتازی ، و آسم باید با احتیاط بسیار همراه باشد و گرنه و می تواند مشکلاتی را ایجاد کند . بهر حال کدئین اثرات عمومی ناشی از مخدرها را دارا است و بنابراین سعی بر آنست که کمتر از این دارو استفاده شود.

اما دکسترومتورفان که یک استرئوایزوایزمر راست گردان مشتمل متییله شده لوورفانول است و اثرات مخدری کدئین را به میزان کمتر داراست ، می تواند مورد استفاده قرار گیرد . مصرف این داروها در ماههای اول توصیه نمی شود .

اما دکسترومتورفان نیز بایستی در مورد سرفه های تحریکی خشک که مزاحم هستند مصرف شود و نه در مواردی که سرفه توام با خلط است . در مواردی که احتمال آسم می رود مصرف این دارو باید بسیار محتاطانه باشد . دکسترومتورفان اثرات گوارشی و خواب آلودگی کدئین را ندارد اما اثر ضد سرفه ای مساوی با آن را دارد .

 2.  آنتی هیستامینها : آنتی هیستامینها به علت اثر مرکزی ضد سرفه اثر می کنند اما چند نکته گفتنی است .

اول : اثر مشابه اتروپین آنها و خشک کردن دستگاه تنفسی یک اثر بد این داروها می باشد .

دوم : در آلرژی تنفسی تحتانی نباید مصرف شود زیرا به علت اثر متذکر در فوق ، می تواند پلاکهای تشکیل شده را متراکمتر کرده و حتی باعث خفگی شود .

سوم : تشنج و سایر اختلالات عصبی جز و عوارض این داروها است .

چهارم :  مصرف این داروها در ماههای اول توصیه نمی شود ، زیرا نوزادان به علت حساسیت بیشتر به عوارض ضد موسکارینی این دارو بیشتر دچار عوارض عصبی می شوند .

نتیجه اینکه : آنتی هیستامین ها در دستگاه تنفسی تحتانی داروهای خوب و متداولی نیستند و عمدتا مورد استعمالی ندارند و تنها در دستگاه تنفسی فوقانی که بصورت رینیت آلرژیک باشد مورد استعمال خوبی دارند .

 3.  کسپکتورانت : ترکیباتی شبیه Guaifenesin  ، Glyceryl Guaiacolate  هستند . با کم شدن قوام موکوس ، سرفه کاهش می یابد ، به این معنی که افزایش ترشح آبکی ، باعث خروج ترشحات از راههای هوایی می شود .

گایافنرین ، گایاکولات و کلرور آمونیوم جزو این دسته از داروها هستند. اما باز یادآوری این نکته مهم ضروری است که در صورت وجود خلط احتیاج به تجویز این داروها نیست و همچنین مواردی که سرفه خشک و تحریکی است نیز نیازی به مصرف این داروها وجود دارد .

     4.  موکولتیک ها : بروم هگزین وان استیل سیتئین جزو این دسته اند . در مواردی که مشکل بیمار وجود خلط غلیظ و موکوس است ، مصرف این دارو توصیه می شود برای مثال در آسم ، برونشیت مزمن و برونشکتازی.

 نتیجــــــــه : داروهای ضد سرفه در موارد بیماریهای ریوی و سرفه کاربرد وسیع و روتین ندارند . مصرف آنها حتی می تواند مضر باشد . مصرف شربتهای سینه در ماههای  اول در کودکان و در بیماران با احتمال آسم بایستی با احتیاط کامل همراه باشد .آنتی هیستامینها که بطور معمولی در شربتهای سینه وجود دارند بعلت اثر خشک کنندگی دستگاه تنفس نباید بطور روتین مصرف شوند ، و جز در رینیت آلرژیک یعنی آلرژی دستگاه تنفسی فوقانی ، در سایر موارد مصرف بسیار محدودی دارند .

هیدراتاسیون بیماری ریوی با آب معمولی ( خوردن مایعات بیشتر ) یکی از راههای مفید و سالم برای افزایش خلط و دفع آسانتر ترشحات می باشد .

نکته آخر اینکه سرفه یک رفلکس مفید تنفسی است و همراه  باید مراقب باشیم که با مهار نمودن آن بیماری ریوی را بدتر نکنیم مگر سرفه های خیلی سخت و شدید باشد . این تجویز باید بطور حساب شده باشد و در هر مورد اقدام خاص مربوط به آن را انجام دهیم .

منبع :http://www.professorsoltanzadeh.com/Sharbat.htm