◄
دژی در میان ابر و جنگل: ارتفاع قلعه بین 665 تا 715 متر از سطح دریا میباشد. در سمت راست قلعه، رودخانهای به همین نام قرار دارد که از ارتفاعات، سرچشمه گرفته و آب آن از جنوب به شمال در جریان است.
◄ وجه تسمیه قلعه رودخان:
چون این قلعه تاریخی در کنار رودخانه ای بنا
شده به قلعه رودخان معروف است. کلمه رودخان
در واقع مخفف رودخانه و
قلعه رودخان یعنی قلعه ای که در نزدیکی رودخانه
است. این قلعه در ادوار
تاریخی به نامهای قلعه "هزار پله"،چون این قلعه
تاریخی در کنار رودخانه
ای بنا شده به قلعه رودخان معروف است. کلمه رودخان
در واقع مخفف رودخانه و
قلعه رودخان یعنی قلعه ای که در نزدیکی رودخانه
است. گردشگران و علاقه مندان به دیدن قلعه، بعد از شهر فومن جاده آسفالته مسیر قلعه را در جهت جنوب طی میکنند و پس از عبور از روستاهای گشت، کرد محله، گشت رودخان، سیه کش، گوراب پس، ملسکام، سعید آباد و قلعه رودخان به روستای حیدرآلات میرسند و پس از گذر از میان این روستا، جاده را تا اراضی پارک جنگلی قلعه رودخان می پیمایند و بالاخره مسیر 1.5 کیلومتری صعود تا قلعه را با پای پیاده و از طریق پله های احداث شده طی میکنند .
با اینکه قلعه رودخان مدتها تخت سلطنت و مرکز حکمرانی حکام گیلانی بیه پس بوده، در متون تاریخی و جغرافیایی گیلان تا قبل از قرن دهم هجری نامی از این قلعه به میان نیامده. تنها عبدالفتاح فومنی در کتاب تاریخ گیلان یکبار از کوه قلعه رودخان یاد میکند و مینویسد: "امیره شاهرخ و کامیاب، پسران امیره سالار و بنی اعمام حسین خان بودند که به دستور حسن خان کهدمی در کوه قلعه رودخان کشته شدند." سلاطین اسحاقوند که از سال 550 تا 1002 ه.ق بر قسمت اعظم این مناطق حکمرانی داشته و نسبت خود را به اشکانیان می رساندند. از این قلعه با توجه به موقعیت دفاعی ممتاز و سوق الجیشی آن، به عنوان مقر فرمانروایی خود استفاده کرده و به دفعات در تجدید بنا و مرمت آن همت گماشته اند. به طوریکه این قلعه در فاصله سالهای 918 تا 921 ه.قبه دستور سلطان حسام الدین امیره دباج بن امیرعلاالدین اسحاقی مرمت گردیده و از آن زمان به بعد به نام "قلعه حسامی" نیز معروف شده است.
هدایت خان حاکم فومن در سال 1175 ه.ق در زمان
قیامش علیه کریم خان زند به تعمیر قلعه رودخان
پرداخت و با تجهیز آن به توپهای جنگی، آنرا برای
دفاع از خود آماده نمود. قدمت این قلعه به دوره
سلجوقی برمیگردد، البته تمامی این قلعه بزرگ در یک
زمان ساخته نشده است بلکه در دوره های بعدی مرمت و
بازسازیهایی روی آن صورت گرفته است. ویژگی های
معماری قلعه رودخان با مساحتی در حدود 2.6 هکتار،
سراسر کوه را به وسیله 52 برج و بارو و دیواری به
طول 1550 متر که از پستی و بلندیهای کوه وعوارض
طبیعی تبعیت کرده، احاطه میکند. این بنا به وسیله
سنگ و آجر ساخته شده و در بخشهای آسیب پذیر و نقاط
حساس، سنگ با ملات ساروج به کار رفته اما در مسیر
اطاقها، برجها و سقفهای گنبدی شکل از آجر، گچ و
ملات ساروج استفاده شده است. ارتفاع دیوارها
متفاوت و از 3 تا 10 متر متغیر است و در نقاط
نفوذپذیر قلعه، دیوارها و باروها قطور و ارتفاع
بیشتری دارند. انتخاب مکان مناسب، بهره گیری از
مصالح مقاوم، استفاده از شیوه های مختلف معماری و
ایجاد اشکال هندسی متنوع، عظمت خاصی به این مجموعه
داده است . فرم کلی قلعه نامنظم است و از دو بخش
شرقی و غربی تشکیل شده است . + بخش غربی: شامل دروازه ورودی، چشمه، حوض، آب انبار و سردخانه، حمام، آب ریزگاه، شاه نشین و تعدادی واحد مسکونی که به وسیله برج و باروهایی محصور شده اند. قلعه کلا دارای دو ارگ و شانزده قراول خانه است. ارگ یا شاه قلعه در دو طبقه و از آجر ساخته شده؛ قراول خانه ها به صورت دو طبقه با نورگیرها و روزنه های متعدد مسلط بر محیط اطراف است. در ورودی یا دروازه قلعه، شمالی است و در دو طرف آن دو برج توپر بسیار عظیم ساخته شده است که در گذشته بر بالای آن کتیبه ای نصب شده بود. این کتیبه در حال حاضر در موزه رشت 1 نگهداری میشود.
+
بخش شرقی:
|
منبع :http://www.fadak.us/A.database/Travel/monument.I/A.0009.htm