Command Prompt در ویندوز XP ویستا و ویندوز 7

برنامه خدماتی سطر فرمانی (command line) واقع در ویندوز اکس پی، ویستا و ویندوز 7 یک برنامه قدرتمند است اما شکل و ظاهر زیبایی ندارد این برنامه فقط متن نشان می دهد و از گرافیک بهره نمی گیرد اما یک مسیر ارتباطی مستقیم بین شما و سیستم عامل فراهم می سازد بدین معنی که از GUI (رابط گرافیکی کاربر) استفاده نمی کند عدم استفاده از GUI بدین مفهوم است که عملیات فرمان سریع انجام می گیرد و هر فرمان دقیقاً همان کاری را که به آن گفته شده است به اجرا در می آورد .

پیش از آن که ویندوز به دنیا بیاید داس (DOS) بود در دنیای داس هر برنامه ای با تایپ نام برنامه در نشانه فرمان داس به اجرا در می آمد سرانجام ویندوز آمد و ما را از تایپ فرمان آزاد کرد و منوهای زیبا و دکمه ها را جایگزین آنها کرد این برنامه ها هنوز آنجا هستند اما به ندرت لازم می شود که نام آنها در نشانه فرمان داس تایپ کنیم اکثر برنامه های کاربردی و برنامه های روزمره در منوی Start ویندوز قرار می گیرند اما برنامه هایی وجود دارند که فقط از طریق نشانه فرمان قابل دستیابی هستند یا چنان در منوها گم شده اند که استفاده از نشانه فرمان بسیار آسان تر است .

برنامه خدماتی سطر فرمانی ویندوز (Command Prompt) بسیار شبیه به مفسر فرمان MS-DOS است که در نگارش های قبلی ویندوز وجود داشت اما به داس ربطی ندارد چون اصلا آن سیستم عامل در ویندوز اکس پی ویستا یا ویندوز 7 گنجانده نشده است با وجود این نظر به این که فرمان های واقع در آن مفسرهای قدیمی در میان کاربران پیشرفته و قدرت دوست پر طرفدار است فرمان های این برنامه خدماتی ویندوز شبیه به همان فرمان ها است و در اکثر موارد آنها را بهینه کرده است فهرستی که در این مقاله آمده است بسیاری از فرمان های مشهور و حتی نامشهور را در بر می گیرد همه آنها را از طریق نشانه فرمان می توان به اجرا در آورد .
 
اگر بخواهید برنامه ای را اجرا کنید که در پوشه All Programs قرار ندارد روش استاندارد آن است که روی Start کلیک کنید نام برنامه مورد نظر خود را در کادر Search تایپ کنید و روی نماد ذره بین در انتهای کادر Search کلیک کنید یا کلید Enter را بزنید از این روش حتی می توانید برای به اجرا در آوردن برنامه های پر استفاده مانند یک برنامه مرورگر اینترنت بهره بگیرید .

اگر به اجرای یک برنامه سطر فرمانی (command line) نیاز داشته باشید cmd را در کادر Search منوی Start تایپ کنید و کلید Enter را بزنید تا یک نشانه فرمان داس باز شود نشانی هر پایگاه وبی را که می خواهید نیز می توانید در این کادر تایپ کنید و کلید Enter را بزنید تا آن پایگاه وب در یک پنجره مرورگر باز شود باز کردن برنامه هایی چون Notepad و Paint با این روش بسیار آسان تر از کاوش با برنامه Windows Explorer است اجرای بعضی از فرمان ها به مجوز Administrator نیاز دارد برای این دست از فرمان ها در ویستا و ویندوز7 cmd را در کادر Search تایپ کنید اگر در یک حساب Administrator نباشید روی آیکن cmd در بالای منوی Start کلیک راست کنید و روی گزینه Run as administrator کلیک کنید برای به کار انداختن برنامه Command Prompt در ویندوز اکس پی روی دکمه Start کلیک کنید روی Run کلیک کنید عبارت cmd را در کادر Open تایپ کنید و کلید Enter را بزنید .


فرمان های Command Prompt :
 
فرمان های برنامه Command Prompt دستیابی مستقیم تعداد زیادی از گزینه های تنظیم کامپیوتر را برای شما فراهم می سازند اما چون این برنامه برای استفاده سریع و مستقیم طراحی شده است پیش از اعمال تغییرات همیشه از شما تایید نمی گیرد بنابراین، بهتر است برای یادگیری فرمان های مختلف آن وقت بگذارید و انواع تغییراتی را که هر فرمان می تواند بر روی سیستم شما به وجود بیاورد به خوبی بشناسید در زیر به تعدادی از فرمان های پر استفاده نگاه خواهیم انداخت .


● IPCONFIG :
 
اگر بخواهید یک شبکه خانگی را پیکربندی کنید یا یک ارتباط شبکه را رفع اشکال کنید به بهترین دوست جدید خود سلام کنید:IPConfig این فرمان علامت اختصاری IP Configuration (پیکربندی IP) و یک وسیله بی جایگزین برای اداره امور شبکه در ویندوز است برنامه Ipconfig.exe برای مشخص کردن تنظیم های شبکه IP مفید است به صورت یک برنامه سطر فرمانی در یک پنجره داس به اجرا در می آید کاربردهای معمول آن برای یافتن نشانی IP کنونی کامپیوتر و درخواست یک نشانی IP جدید از یک کامپیوتر خدمات دهنده (server) است .

هرگاه ipconfig را در نشانه فرمان تایپ کنید و کلید Enter را بزنید برنامه IPConfig به اجرا در می آید و نشانی subnet mask ، IP و مقادیر gateway پیش فرض برای هر آداپتور شبکه نصب شده بر روی کامپیوتر شما را به نمایش در می آورد اما با تایپ ipconfig/all و زدن کلید Enter می توانید اطلاعات بیشتری مانند مشخصات آداپتور، WINS و DHCP را به دست بیاورید .

با تایپ ipconfig/renew و زدن کلید Enter می توانید پیکربندی DHCP را برای همه آداپتورها تغییر بدهید حتی با مشخص کردن یک آداپتور در گیومه بعد از renew/ می توانید فقط DHCP آن آداپتور را تغییر بدهید مانند تایپ عبارت زیر :

ipconfig/renew "Local Area Connection"

برای نمایش محتویات DSN client resolver cache عبارت ipconfig/displaydns را تایپ کنید و بعد کلید Enter را بزنید همچنین محتویات DSN client resolver cache را می توانید با تایپ ipconfig/flushdns و زدن کلید Enter از نو میزان کنید .

اگر ارتباط اینترنت یا شبکه خانگی شما برای انتساب خودکار یک نشانی IP پیکربندی شده باشد معین کردن نشانی های IP اختصاص یافته برای آداپتور(های) شما می تواند مشکل باشد اما با برنامه IPConfig به سرعت می توانید آن نشانی ها را پیدا کنید و از اطلاعات آنها برای رفع اشکال یا پیکربندی ارتباط خود بهره بگیرید .


● DRIVERQUERY :

برنامه Driverquery.exe از یک کادر داس برای نمایش فهرست رانش گرهای (driver) نصب شده و خصوصیات آنها به اجرا در می آید یکی از فرمان های پر استفاده در Command Prompt ردیابی برنامه های رانش گر است برنامه رانش گر به برنامه ای گفته می شود که وسایل سخت افزاری شما را کنترل می کند برنامه های رانش گر برای وسایلی مانند کارت های ویدئو و صدا باید به طور منظم روزآمد شوند از سوی دیگر استفاده از Device Manager برای تعیین وضعیت فعلی رانش گرها هم وقت گیر و هم دشوار است اما با برنامه Driverquery ویندوز به سادگی می توانید فهرست همه رانش گرها و خصوصیات آنها را در یک جدول خوانا به دست آورید .

عبارت driverquery را در سطر فرمان تایپ کنید و کلید Enter را بزنید Driverquery یک فهرست طولانی از همه رانش گرهای نصب شده شامل ModuleName (یا Driver Name) یک توصیف از رانش گر تحت Display Name، Driver Type (مانند یک فایل سیستمی یا رانش گر مرکزی) و Link Date (تاریخ و ساعت پیوند رانش گر) را به نمایش در می آورد برای اطلاعات بیشتر عبارت driverquery/v را تایپ کنید و کلید Enter را بزنید تا جزئیاتی چون Start Mode Type (به عنوان مثال دستی یا خودکار)، Status ،State و مانند آن را ببینید .

قالب نمایشی پیش فرض برای اطلاعات Driverquery به شکل جدول است که اگر به دنبال اطلاعات حداقل در مورد رانش گرها باشید عالی کار می کند اما اگر بخواهید از پسوند v/ برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر استفاده کنید لازم است یک فرمت متفاوت را مشخص کنید تا اطلاعات به صورت شلوغ و درهم بر روی صفحه نمایش نشان داده نشود برای سازمان دهی اطلاعات عبارت زیر را تایپ کنید و سپس کلید Enter را بزنید :

driverquery/v/fo list
 

چند پارامتر دیگر را به همراه Driverquery می توانید به کار بگیرید با پارامتر s/ می توانید نشانی IP یک کامپیوتر راه دور را مشخص کنید تا اطلاعات مربوط به رانش گر آن را ببینید برای این کار عبارت زیر را تایپ کنید :

driverquery /s ipaddress
 

که در آن ipaddress نشانی IP کامپیوتر راه دور است (برای به دست آوردن نشانی IP یک کامپیوتر به بخش IPConfig مراجعه کنید) برای دیدن اطلاعات رانش گرهای یک کامپیوتر راه دور می توانید از یک نام دامنه (domain) و یک نام کاربری بهره بگیرید برای این کار عبارت زیر را تایپ کنید :

driverquery /s domain\user
 

که در آن domain\user مشخص کننده دامنه شبکه و نام کاربری کامپیوتر راه دور است .


● SYSTEMINFO :
 
برنامه Systeminfo.exe برای رفع اشکال سودمند است زیرا کامپیوتر را بررسی می کند و اطلاعات مفصلی درباره کامپیوتر، سیستم عامل، وصله های (patch) نصب شده، سخت افزار، نگارش لَخت افزار(firmware) و ID محصول و بسیاری دیگر از خصوصیات گزارش می دهد .

برنامه System Information Utility در ویندوز یک برنامه سودمند برای کاوش در همه مسائل نرم افزار و سخت افزار کامپیوتر است اما جستجوی همه منوها و منوهای فرعی آن برای پیدا کردن اطلاعات مورد نیاز اغلب کار وقت گیری است اما بسیاری از آن اطلاعات را به سرعت می توانید با استفاده از برنامه Systeminfo در سطر فرمان به دست بیاورید در نشانه فرمان عبارت systeminfo را تایپ کنید و کلید Enter را بزنید برنامه اطلاعاتی در مورد نگارش سیستم عامل و پیکربندی، صاحب ثبت شده، تاریخ و زمان نصب سیستم عامل، نوع پردازنده و سرعت واقعی آن، نگارش بایوس (BIOS)، مشخصات حافظه سیستم، مشخصات کارت شبکه، و مانند آن را به نمایش در خواهد آورد همچنین فهرست کاملی از همه Hotfix های نصب شده ویندوز را خواهید دید Systeminfo شامل چند پارامتر شبیه به پارامترهای برنامه Driverquery ، شامل s/ و u/ و fo/ است .


● TASKLIST :

برنامه Tasklist.exe فهرستی از process هایی را که در حال حاضر بر روی کامپیوتر شما اجرا می شود به نمایش در می آورد این فهرست شبیه به فهرستی است که در صفحه Processes از برنامه Task Manager ویندوز به نمایش در می آید ویندوز پراسس های (process) در حال اجرا را پس از زدن کلید ترکیبی CTRL- ALT- DELETE در پنجره Task Manager به نمایش در می آورد این اطلاعات یک نمایش ساده از پراسس ها را فراهم می کنند اما از برنامه Tasklist می توانید برای دیدن اطلاعات بیشتری در مورد پراسس ها استفاده کنید .

با تایپ tasklist در نشانه فرمان و زدن کلید Enter همان اطلاعاتی را خواهید دید که در Task Manager به نمایش در می آید اما با اضافه کردن پارامترهای فیلتر کننده به این فرمان پایه اطلاعات فراوانی درباره همه پراسس ها یا انواع خاصی از پراسس ها می توانید به دست بیاورید به عنوان مثال فیلتر Status، بسته به فیلتر مورد استفاده اطلاعاتی درباره همه پراسس هایی به دست می دهد که یا در حال اجرا هستند یا پاسخ نمی دهند سایر فیلترها شامل Imagename ، PID (process ID) ، Session ، SessionName ، CPUTime ، Memusage ، Username ، Services ،Windowtitle و Modules است .

پارامتر fi/ برای استفاده از یک فیلتر لازم است و همچنین باید یک عملگر (operator) در فرمان قرار دهید عملگرها شامل eq (مساوی با)، ne (نامساوی با)، gt (بزرگ تر از)، it(کوچک تر از)، ge (بزرگ تر از یا مساوی با) و le (کوچک تر از یا مساوی با) است همه این عملگرها برای فیلترهای PID ، Session ، CPUTime ، Memusage قابل استفاده اند بقیه فقط می توانند از فیلترهای eq و ne بهره بگیرند .

بسته به فیلتر مقادیر فیلتر متفاوتند به عنوان مثال Imagename ، SessionName ، Services ، Windowtitle و Modules می توانند هر رشته (string) معتبری را قبول کنند اما Memusage به یک عدد صحیح معتبر نیاز دارد فیلتر Status فقط یک مقدار Running یا Not Responding را می پذیرد، PID به یک مقدار عدد صحیح مثبت نیاز دارد، Session به یک شماره جلسه معتبر نیاز دارد، Username به یک نام کاربری درست نیاز دارد و CPUTime به یک زمان صحیح در شکل HH:MM:SS نیاز دارد .

این دستورالعمل ها ممکن است پیچیده به نظر برسند اما استفاده از آنها ساده تر از آن است که فکر می کنید به عنوان مثال فرض کنید در یک ساعت گذشته پی سی شما خیلی آهسته عمل کرده است اما نمی دانید علت در کجاست برنامه سطر فرمانی را باز کنید عبارت زیر را تایپ کنید و سپس کلید Enter را بزنید :

tasklist/v/fi "cputime gt 00:30:00"

حال فهرستی از همه برنامه هایی را خواهید دید که بیش از 30 دقیقه از پردازنده شما استفاده می کرده اند و اگر چیزی به جز System Idle Process ببینید احتمالا مقصر آهسته کار کردن کامپیوتر را پیدا می کنید در این فرمان احتمالا متوجه پارامتر v/ شده اید استفاده از v/ مشخص می کند که یک فهرست کامل می خواهید که ID پراسس، نام جلسه، شماره جلسه، و اطلاعات دیگر را به فهرست تکالیف اضافه می کند اگر بخواهید برای هر پراسس اطلاعات سرویس فهرست شود عبارت tasklist/svc را تایپ کنید و کلید Enter را بزنید این اطلاعات می توانند در رفع اشکال یک تکلیف خاص مفید باشند به ویژه اگر نمی دانید یک تکلیف چه کاری انجام می دهد .


● Recover :
 
اگر به طور تصادفی یک فایل را پاک کرده باشید و Recycle Bin را نیز خالی کرده باشید ممکن است بتوانید با استفاده از برنامه Recover آن فایل را نجات بدهید با آن که هیچ چیز تضمین نشده است اگر فایلی را از دست داده اید و به بازیابی آن نیاز دارید امتحان برنامه Recover ارزشمند است در سطر فرمان عبارت زیر را تایپ کنید و کلید Enter را بزنید :

recover[drive:][path]filename

که در آن [drive:][path]filename مکان و نام دقیق فایل را در زمانی که وجود داشته است مشخص می کند به عنوان مثال عبارت recover d:\letters\joe.txt مشخص می کند که می خواهید فایل joe.text را بازیابی کنید که در زمانی که آن را حذف می کرده اید در پوشه D:\Letters قرار داشته است این برنامه به تایپ نام دقیق فایل نیاز دارد یعنی نمی توانید یک پوشه پر از فایل را با آن بازیابی کنید پس از امتحان این فرمان ممکن است با پیام زیر مواجه شوید :

Cannot lock the drive.The volume is still in use.

اگر با این پیام مواجه شوید کامپیوتر را از نو باز راه اندازی کنید به تکرار کلید F6 یا F8 را بزنید تا وارد منوی Stattup ویندوز شوید گزینه Safe Mode را انتخاب کنید منتظر بمانید تا ویندوز راه اندازی شود و این فرمان را دوباره امتحان کنید .


● SFC (یا System File Checker) :
 
فایل های سیستمی محافظت شده قلب محیط ویندوز شما را تشکیل می دهند و هر مسئله ای در آن فایل ها می تواند در پی سی شما یک مشکل جدی به وجود بیاورد برنامه System File Checker این فایل ها را از لحاظ خرابی و مسائل دیگر بررسی می کند و در صورت لزوم به جای آنها نسخه های اصلی و سالم آنها را قرار می دهد این برنامه به ویژه در زمان هایی سودمند است که با رجیستری (registry) زیاد ور می روید یا اصلاحات مشابه انجام می دهید زیرا چنین تغییراتی می توانند فایل های سیستمی را خراب کنند از یک کادر داس می توانید برنامه Sfc.exe را به اجرا در آورید باید با یک پارامتر پیکربندی برای مشخص کردن زمان اجرا و عملی که باید انجام بگیرد به اجرا در آید SFC همه فایل های سیستمی حفاظت شده را برای مطمئن ساختن شما از داشتن نگارش های درست آزمایش می کند اگر یک نگارش نادرست را کشف کند نگارش درست را از پوشه زیر کپی خواهد کرد .

%Systemroot % \System32\DLLcache

اجرای SFC را با سوئیچ Scannow/ برای بررسی بلادرنگ فایل های سیستمی امتحان کنید برای اجرای System File Checker باید از طریق یک حساب مدیریتی (administrator) وارد کامپیوتر شوید برای بررسی همه فایل های سیستمی محافظت شده خود پنجره سطر فرمانی را باز کنید عبارت sfc/scannow را تایپ کنید و سپس کلید Enter را بزنید پنجره Windows Protected Files ظاهر خواهد شد و یک نوار پیشرفت عملیات نیز به نمایش در خواهد آمد ممکن است از شما خواسته شود که سی دی (یا دی وی دی) نصب ویندوز خود را برای کپی کردن فایل ها در دیسک سخت در دیسک ران سی دی (یا دی وی دی) قرار دهید همچنین System File Checker را می توانید برای بررسی فایل های سیستمی محافظت شده بدون اجرای عملیات تعمیر به اجرا در آورید برای این کار عبارت sfc/verifyonly را تایپ کنید و کلید Enter را بزنید .


● BOOTCFG (ویندوز7، ویندوز اکس پی و ویستا) :
 
برنامه Bootcfg.exe یک برنامه سطر فرمانی است که در ایجاد اصلاحاتی برای تنظیم های راه اندازی ویندوز می تواند به شما کمک کند. فایل Boot.ini را اصلاح می کند. برای استفاده از آن باید به عنوان مدیر (administrator) وارد کامپیوتر شوید فرمان cmd را در کادر Search منوی Start تایپ کنید و کلید Enter را بزنید تا یک نشانه فرمان داس باز شود فرمان bootcfg/query را برای دیدن تنظیم های کنونی کامپیوتر خود تایپ کنید .


● CHKDSK (ویندوز7، ویستا و اکس پی) :

برنامه CHKDSK.exe دیسک سخت شما را از لحاظ خطاها بررسی و آنها را (در صورت امکان) درست می کند فرمان chkdsk را در کادر Search منوی Start تایپ کنید و کلید Enter را بزنید .


● CLEANMGR (ویندوز7، ویستا و اکس پی) :

برنامه Cleanmgr.exe برنامه Disk Cleanup را به اجرا در می آورد که دیسک سخت را از لحاظ وجود فایل های موقتی بررسی می کند وقتی Disk Cleanup برای بررسی به اجرا در آید می توانید نوع فایل هایی را که می خواهید حذف شوند مشخص کنید و روی OK برای حذف آنها کلیک کنید با اجرای Disk Cleanup فضای قابل توجهی از دیسک سخت را می توانید آزاد کنید بنابراین اجرای آن را جزئی از کارهای هفتگی خود کنید .


● COMP :
 
برنامه Comp.exe در یک پنجره داس به اجرا در می آید (فرمان cmd را در کادر Search منوی Start تایپ کنید و کلید Enter را بزنید) و برای مقایسه محتویات دو فایل به کار می رود از آن می توانید در حالت دو سویه بهره بگیرید که در این صورت برنامه از شما نام دو فایل مورد نظرتان را خواهد پرسید پس از مشخص کردن فایل دوم یک گزینه را برای روش مقایسه انتخاب کنید بسته به نوع فایل هایی که مقایسه می کنید سوئیچ هایی چون I/ (که اختلافات شماره سطر را نمایش می دهد)، یا n/=number (که در آن number تعداد سطرهایی است که می خواهید مقایسه کنید با شروع از سطر اول) را می توانید تایپ کنید همچنین نام های فایل ها و سوئیچ ها را در نشانه فرمان به همراه نام فرمان می توانید تایپ کنید به عنوان مثال چیزی شبیه به فرمان زیر را تایپ کنید :

comp file1.txt file2.txt /l


● DEFRAG :

برنامه Defrag.exe نسخه سطر فرمانی داس از برنامه Disk Defragmenter است که آن را در پوشه System Tools ( واقع در پوشه Accessories) می توانید بیابید باید DEFRAG را با سوئیچ های فرمانی درست مانند defrag C: برای تکه تکه زدایی دیسک :C در پنجره داس به اجرا در آورید .


● DISKPART :

برنامه Diskpart.exe معمولاً در برپاسازی یک سیستم جدید به کار می رود با وجود این خودش یک دیسک را فرمت نخواهد کرد بلکه یک پارتیشن می سازد و فرمان فرمت می تواند بعدا روی پارتیشن جدید به اجرا در آید اگر این فرمان را بر روی یک سیستم کاری به اجرا در می آورید آن را با احتیاط به کار بگیرید چون می تواند پارتیشن فعلی شما را غیر قابل دسترس کند باید DISKPART را از یک پنجره داس به اجرا در آورید .


● FSUTIL :
 
Fsutil.exe یک برنامه سطر فرمانی (با cmd) است که مدیریت جامع منابع دیسک سخت را فراهم می سازد از آن می توانید برای مشخص کردن فضای ذخیره استفاده نشده، تغییر دادن اطلاعات والیوم (volume)، و اداره مشخصات سیستم فایل های NTFS استفاده کنید این برنامه را آزمایش نکنید فقط برای استفاده مدیران با تجربه کامپیوتر طراحی شده است .


● MEM :
 
برنامه Mem.exe یک برنامه پنجره داس است که مصرف حافظه کنونی را نشان می دهد هرگاه با سوئیچ c/ به اجرا در آید جزئیات مقدار حافظه در حال استفاده به وسیله هر یک از برنامه های بار شده را نشان می دهد .


● MSCONFIG :

برنامه Msconfig.exe برنامه System Configuration Utility را باز می کند و به شما امکان می دهد تنظیم های مختلفی را بررسی و اصلاح کنید که در عملیات راه اندازی ویندوز مؤثر واقع می شوند این برنامه در ویندوز به اجرا در می آید و به عنوان یک برنامه گرافیکی استاندارد ویندوز کار می کند اگر ضمن عملیات راه اندازی پیام های خطا می گیرید از MSCONFIG می توانید برای تغییر دادن موقتی پیکربندی سیستم و امتحان سیستم با غیر فعال کردن تنظیم های مختلف به منظور حذف خطاها بهره بگیرید .


● MSINFO32 :

برنامه Msinfo32.exe به صورت یک برنامه کاربردی ویندوز به اجرا در می آید اما آن را می توانید از سطر فرمان نیز به اجرا در آورید شبیه به SYSTEMINFO است و تنظیم ها و وضعیت های مختلف کامپیوتر را نمایش می دهد با وجود این Msinfo32 یک برنامه دو سویه است در حالی که SYSTEMINFO فقط یک فهرست می سازد از Msinfo32 برای بررسی کامپیوتر خود از لحاظ رانش گرهای نصب شده، برنامه های کاربردی و سایر تنظیم های داخلی بهره بگیرید .


● NBTSTAT :

Nbtstat.exe یک برنامه سطر فرمانی است که تنظیم های مختلف شبکه NetBIOS را نمایش می دهد و در زمان رفع اشکال شبکه های کوچک سودمند است چندین سوئیچ پیکر بندی دارد یک سوئیچ به ویژه سودمند آن سوئیچ r- است که نام های همه کامپیوترهایی را فهرست می کند که شبکه NetBIOS شناسایی می کند .


● NET :

برنامه Net.exe یک برنامه سطر فرمانی است که از آن برای کنترل تکالیف ارتباطی مختلف شبکه می توانید استفاده کنید این برنامه امکان کنترل دستی دیسک ران ها، نام گذاری کار گروه ها و حتی راه اندازی و متوقف سازی تکالیف اشتراکی را فراهم می سازد وظایف گنجانده شده در سوئیچ های NET همگی در جایی دیگر در منوها گنجانده شده است در نتیجه کمتر به استفاده از این برنامه نیاز خواهید داشت با این همه تایپ net view می تواند نام های کامپیوترهای مختلف متصل به شبکه محلی را نمایش دهد که سریع تر از کلیک کردن روی Start، Control Panel، System and Security و System است (در ویندوز اکس پی کلیک کردن روی Start، My Network Places و View Workgroup Computers) .


● NETSH :

برنامه Netsh.exe یک نگارش روز آمد شده و دو سویه Net.exe است ویندوز 2000 و ویندوزهای بعدی آن را به عنوان یک وسیله برای مدیران به منظور اداره تکالیف شبکه فراهم کرده اند این برنامه به مدیران امکان می دهد که فایل های پیکربندی بسازند و آنها را برای اجرا در زمان راه اندازی سیستم یا هروقت که برای اصلاح پیکربندی های شبکه لازم باشد ذخیره کنند .


● NETSTAT :

برنامه Netstat.exe یک برنامه سطر فرمانی است که فهرست درگاه های TCP/IP مورد استفاده کامپیوتر را نمایش می دهد مدیران شبکه می توانند از این برنامه برای بررسی اتصالات بین کامپیوتر و شبکه بهره بگیرند .


● OSK :

برنامه Osk.exe برنامه صفحه کلید روی مانیتور (On-Screen Keyboard) است که بخشی از برنامه جامع Accessibility ویندوز است آن را می توانید از طریق کادر Search منوی Start از طریق نشانه فرمان یا دستیابی آن با کلیک کردن روی Start، All Programs، Accessories، Ease Of Access (Accessibility در ویندوز اکس پی)، و سپس On-Screen Keyboard به اجرا در آورید .


● PING :

برنامه ping.exe یک برنامه سطر فرمانی پر استفاده برای آزمایش ارتباطات اینترنت است یک روش سریع آزمایش را برای تشخیص ارتباط بین کامپیوتر شما و یک کامپیوتر دیگر یا یک کامپیوتر خدمات دهنده (server) روی اینترنت فراهم می سازد PING یک رشته از پیام های کوتاه را به یک کامپیوتر راه دور می فرستد و زمان لازم برای دریافت یک پاسخ را اندازه گیری می کند نشانی پایگاه وب کامپیوتر راه دور یا اگر نشانی IP را می دانید نشانی IP را می توانید در این فرمان مشخص کنید .


● PERFMON :
 
برنامه Perfmon.exe را از طریق کادر Search منوی Start یا از طریق نشانه فرمان می توانید به اجرا در آورید اما یک برنامه کاربردی ویندوز را باز می کند که از آن می توانید برای کنترل کارآمدی کامپیوتر خود در حوزه های مختلف بهره بگیرید مدیران می توانند از اطلاعات فراهم شده در نمایش های مختلف این برنامه برای مشخص کردن تنگناها در عملکرد کامپیوتر خود بهره بگیرند .


● REGEDIT :

برنامه Regedit.exe از طریق کادر Search منوی Start یا از طریق نشانه فرمان (cmd) به اجرا در می آید اما برنامه Registry Editor را در یک پنجره کاربردی به نمایش در می آورد Regedit.exe به شما امکان می دهد که رجیستری ویندوز را نگهداری کنید که تنظیم های پیکربندی یک کامپیوتر را نگهداری می کند رجیستری را صرفا برای آزمایش و آموزش تغییر ندهید و همیشه پیش از هر نوع تغییری در رجیستری یک نسخه پشتیبان از رجیستری کنونی بسازید اصلاحات کوچک در رجیستری می تواند نتایج پیش بینی نشده به وجود بیاورد و حتی می تواند نصب ویندوز شما را کاملا غیر فعال کند .


● SECEDIT :
 
Secedit.exe را از سطر فرمان می توانید راه اندازی کنید یک برنامه کاربردی است که امنیت ویندوز را با مقایسه کردن پیکربندی کنونی با آخرین پیکربندی پیشین تجزیه و تحلیل می کند تنظیم های کاربری و گروهی، سرویس ها و سیاست امنیتی را بررسی می کند و اختلافات بین پیکربندی های قبلی و کنونی را به شما تذکر می دهد .


● TASKKILL :

از برنامه Taskkill.exe برای خاتمه دادن به یک process در حال اجرا می توانید بهره بگیرید از Taskkill.exe برای یافتن پراسس های (process) در حال اجرا بهره بگیرید و سپس برنامه Taskkill را که پس از آن نام task یا شماره پراسس می آید برای خاتمه دادن به یک پراسس به اجرا در آورید این برنامه نسخه سطر فرمانی دکمه End Process در صفحه Processes از برنامه Task Manager ویندوز است .


● TASKMGR :

برنامه Task Manager یک برنامه ویندوز است با تایپ کردن فرمان آن در کادر Search منوی Start در سطر فرمان یا با کلیک راست روی یک فضای خالی نوار تکلیف و سپس انتخاب Start Task Manager آن را به اجرا در آورید یا کلید ترکیبی CTRL- ALT- DELETE را می توانید بزنید Task Manager برای یافتن عملیات برنامه های کاربردی و پراسس های در حال اجرا و تماشای مصرف فعلی حافظه و پردازنده کامپیوتر سودمند است .


با استفاده از ابزار گرافیکی ویندوز بعضی از امکانات سطر فرمان را می توانید به اجرا در آورید اما وقتی نسخه غیر گرافیکی آن را امتحان کنید احتمالا تحت تأثیر سرعت عمل و کارآمدی آن قرار خواهید گرفت فرمان هایی که در این مقاله بررسی شد صرفا چند نمونه بود برای فهرست کامل فرمان ها در نشانه فرمان کلمه help را تایپ کنید پس از help اگر نام هر فرمان را تایپ کنید اطلاعات بیشتری به دست خواهید آورد هرچه بیشتر با برنامه سطر فرمانی کار کنید امکانات بیشتری را در آن خواهید یافت و تجربه کامپیوتری خود را لذت بخش تر خواهید کرد .


پنجره سطر فرمانی خود را به سلیقه خود در آورید :

با آن که برنامه خدماتی سطر فرمان (cmd) برنامه ای سودمند است ظاهر جالبی ندارد در حقیقت پیکربندی پنجره پیش فرض آن باستانی به نظر می رسد خوشبختانه مایکروسافت چند گزینه برای بهینه سازی چهره این برنامه فراهم کرده است.

روی گوشه بالا چپ پنجره سطر فرمانی که در آن یک آیکن cmd حضور دارد کلیک کنید روی Properties کلیک کنید و برگه Font را انتخاب کنید گزینه های انتخاب فونت زیاد نیست اما چند گزینه (تحت Size) برای تغییر دادن اندازه های فونت وجود دارد که اندازه پنجره را تغییر می دهد روی اندازه های فونت مختلف کلیک کنید تا ببینید که اندازه پنجره (مطابق Window Preview) چقدر تغییر می کند ممکن است اندازه ای را بیابید که برای شما کامل است اما اگر مطمئن نیستید تحت Font گزینه Raster Fonts را انتخاب و سپس تحت Size مورد 8×12 را انتخاب کنید .

در پی آن برگه Options را انتخاب و تحت Command History جلوی Buffer Size عدد 999 را تایپ و برای Number of Buffers عدد 5 را تایپ کنید تحت Edit Options گزینه Quick Edit Mode و Insert Mode را انتخاب کنید این گزینه ها اسکرول (scroll) را ممکن می سازند تعداد سطرهای پنجره را افزایش می دهند و به شما امکان می دهند مستقیما از پنجره سطر فرمانی عباراتی را copy و paste کنید برگه Layout را انتخاب کنید و تحت Screen Buffer Size عدد 2500 را جلوی Height تایپ کنید سرانجام صفحه Colors را انتخاب و روی رنگ هایی که برای Screen Text ، Screen Background ، Popup Text و Popup Background می خواهید کلیک کنید روی OK کلیک کنید  .

منبع :http://it-1.blogsky.com