گلچین مطالب اینترنتی

منتظر نظرهای سازنده شما در مورد مطالب وبلاگم.

گلچین مطالب اینترنتی

منتظر نظرهای سازنده شما در مورد مطالب وبلاگم.

آب معدنی کندوان اسکو

یکی از آبهای مورد مصرف روزمره و شناخته شده در منطقه برای بیماران مبتلا به سنگهای ادراری است و طبق بعضی بررسیها، شیوع سنگهای ادراری در منطقه کندوان بسیار کم و یا نادر می‌باشد. قبلاً مطالعاتی در مورد خواص شیمیائی و خصوصیات آب و همچنین تأثیر آن بر میزان حل سنگهای ادراری به طور خارج از بدن انجام گرفته است. ولی برای اظهارنظر قطعی در این مورد لازم به نظر می‌رسد که این مطالعات به صورت تحقیقات کلینیکی در بیماران سنگ‌ساز توأم با گروه کنترل انجام گیرد تا ضمن تأثیر کلینیکی آب اثر خاص آن نیز با مقایسه با گروه کنترل که از آب معمولی استفاده می‌کنند مشخص شود.[1]

معرفی آب کندوان اسکو

روستای کندوان در شهرستان اسکو و در 18 کیلومتری جنوب شرقی آن در دامنه رشته کوههای‌سهند واقع شده است فاصله این روستا از تبریز (از میدان راه‌آهن)51 کیلومتر است.

روستای کندوان به دلیل قرار گرفتن در دامنه کوه به طوری که خانه‌های محل سکونت اهالی در قلب حفره‌های طبیعی کنده شده در کوه قرار گرفته با رودخانه و دره زیبای پایین آن منظره بسیار زیبا و دیدنی دارد و چشمه آب معدنی کندوان در دامنه کوه و کنار دره سرسبز و در حاشیه بستر رودخانه قرار گرفته و اکنون توسط چند شیر آب در پایین‌تر از مکان قبلی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نوع آب این چشمه معدنی از آبهای سولفاته کلسیک سرد با واکنش اسیدی بوده و دارای باقیمانده خشک کم است. این آب به علت گوارا بودن دارای قابلیت تحمل بسیار خوب و عکس آبهای معمولی در موارد تجویز و توصیه برای مصرف با مقادیر زیاد، به منظور افزایش حجم ادرار، مقادیر زیادی از آن به راحتی توسط بیمار تحمل می‌شود.[2]

روش بررسی

در بررسی که از اول اردیبهشت 1372 لغایت آبان ماه 1372 در مراجعین با تشخیص کلینیکی سنگهای ادراری انجام شد. بیمارانی که آنومالی مجاری ادراری و عفونت و سنگهای خیلی بزرگ (اندازه بیش از 15 میلیمتر) داشتند کنار گذاشته شدند. در مورد انتخاب شده به صورت یک در میان آب کندوان داده و توصیه می‌شد که روزانه به میزان
4-3 لیتر مصرف نمایند. در بقیه بیماران به همان اندازه آب معمولی شهری (بدون اطلاع بیمار) تجویز می‌شد. مطالعه به صورت (double blind) انجام گردید و بدون اطلاع بیمار به طور یک درمیان نیمی از آب معمولی و نصف بقیه آب کندوان دریافت کردند. بقیه شرایط برای هر دو گروه به صورت یکسان اعمال گردید. کنترل بیماران هر 1-2 هفته یک بار و در مدت زمان مشابه انجام می‌گرفت. در مدت کنترل بیماران از نظر کلینیکی (علائم بالینی و دفع سنگ) و یا انجام سونوگرافی (به منظور تعیین وضع کلیه‌ها) و (KUB)
(به منظور تغییرات اندازه و محل و یا دفع سنگ) مورد ارزیابی قرار می‌گرفتند. آب کندوان 1 یا 2 بار در هفته با گالن‌های 20 لیتری سفید رنگ و با رعایت اصول بهداشتی به وسیله وانت بار از محل برداشت چشمه آب کندوان تهیه و برای تجویز به بیماران در اختیار درمانگاههای بیمارستان و کلینیک‌های تخصصی قرار می‌گرفت.

ضمن تجویز آب به بیماران مشخصات فیزیکوشیمیائی آب کندوان در آزمایشگاه آب‌شناسی دانشکده داروسازی مورد آزمایش‌های مکرر در دفعات مختلف قرار گرفت.

داروهای تجویز شده برای بیماران نیز در طول مصرف آب در هر دو گروه به صورت یکسان بوده و تنها از داروهای مسکن و ضد درد استفاده شده، ضمن تجویز آب و قبل از آن میزان کالسیم و فسفر سرم و ادرار اندازه‌گیری شده و مورد مقایسه قرار گرفت. در رژیم غذایی و فعالیت بیماران نیز در هیچکدام از گروهها تغییر داده نشد.

نتایج: مطالعه در طول مدت شش ماه با رعایت معیارهای یاد شده در تعداد 152 بیمار انجام گرفت که 76 بیمار آب کندوان و 76 مورد آب معمولی دریافت کردند. سن متوسط بیماران 38 سال بوده و موارد و معیارهای زیر در بیماران مورد بررسی قرار گرفت.

1- بررسی کلینیکی و تعیین محل و اندازه سنگ و در نهایت دفع سنگ

2- آزمایشات بیوشیمیائی ادرار قبل و بعد از تجویز آب

3- آزمایشات بیوشیمیائی سرم از نظر فاکتورهای مؤثر در تشکیل سنگ

4- آزمایش و بررسی مشخصات آب در طول مدت تجویز

طبق نتایج حاصله این آب طبق استانداردهای سازمان جهانی بهداشت یک آب معدنی بهداشتی قابل شرب محسوب می‌شود و از نظر تجزیه شیمیائی از نوع آبهای سولفاته کالسیک سرد با خاصیت دیورتیک می‌باشد و در دفع سنگ‌های ادراری مؤثر بوده و برای پیشگیری از تشکیل سنگ در بیماران سنگ‌ساز مناسب است ولی این آب در حل و یا تغییر اندازه سنگهای ادراری تأثیر ندارد.[3]

محل سنگ

سنگهای مورد مطالعه در 39% مورد در حالب راست، 45% در حالب چپ، 11% مورد سنگ دو طرفی حالب و 6% مورد در کلیه بود.

نتیجه دفع سنگ در بیماران به صورت زیر بود:

در تعداد 76 بیماری که، آب کندوان مصرف کرده بودند در 28 مورد (37%) دفع سنگ وجود داشت که این میزان در گروه کنترل 20 مورد (26%) بود. مدت زمان مصرف آب از یک هفته تا سه ماه و به طور متوسط 33 روز بود. پس از دفع شدن سنگ در موارد یک طرفی مصرف آب نیز قطع می‌شد. با توجه به میزان 11% اختلاف در موارد دفع سنگ در بیمارانی که از آب کندوان استفاده می‌کردند این اختلاف از نظر آماری مثبت و با ارزش بوده و دارای نقش کنترلی می‌باشد. و بیانگر تأثیر قابل توجه آب کندوان در دفع سنگهای ادراری است.[4]

جنس سنگ

جنس سنگ فقط در مواردی که سنگ دفع شده و پس از دفع برای تجزیه سنگ مراجعه کرده بودند مشخص گردید. نسبت ترکیبات مختلف سنگهای دفع شده به صورت زیر است:

74%	مخلوط اگزالات و فسفات کالسیم
3%	فسفات کلسیم
14%	اگزالات کلسیم
6%	اسید اوریک
3%	استرویت
100%	جمع

مشخصات تجزیه فیزیکوشیمیائی آب کندوان اسکو[5]

بی‌رنگ	رنگ	1
کمی گس	مزه	2
بی‌بو	بو	3
زلال	منظره	4
10 درجه سانتیگراد	درجه حرارت در سرچشمه (صبح)	5
27 درجه سانتیگراد	درجه حرارت در محیط	6
9/5 درجه سانتیگراد	درجه حرارت در سرچشمه (شب)	7
115	هدایت الکتریکی در حرارت 20 درجه	8
15 میلی‌گرم در لیتر	گاز کربنیک آزاد	9
64 میلی‌گرم در لیتر	سنگینی تام بر حسب کربنات کلسیم	10
54 میلی‌گرم در لیتر	سنگینی دائمی بر حسب کربنات کلسیم	11
70 میلی‌گرم در لیتر	قلیایی تام برحسب کربنات کلسیم	12
61 میلی‌گرم در لیتر	قلیایی دائمی بر حسب کربنات کلسیم	13
12 میلی‌گرم در لیتر	بیکربنات (میلی‌گرم در لیتر)	14
54 میلی‌گرم در لیتر	سولفات (میلی‌گرم در لیتر)	15
5/4 میلی‌گرم در لیتر	کلر	16
11 میلی‌گرم در لیتر	کالسیم	17
9 میلی‌گرم در لیتر	منیزیم	18
9 میلی‌گرم در لیتر	سدیم	19
منفی	آمونیاک	20
منفی	نیترات	21
منفی	نیتیریت	22
63 میلی‌گرم در لیتر	باقیمانده خشک در 180 درجه حرارت	23